پولکی سرسیلندر چه نقشی دارد و چرا نشتی روغن اتفاق می‌افتد؟
پولکی سرسیلندر قطعه‌ای حیاتی برای آب‌بندی مسیرهای خنک‌کننده موتور است و خرابی یا پوسیدگی آن موجب نشتی آب یا روغن و افزایش دمای موتور می‌شود. با استفاده از ضدیخ استاندارد و قطعات اورجینال می‌توان از آسیب‌های جدی به سرسیلندر و موتور جلوگیری کرد.
پولکی سرسیلندر چیست و چه نقشی در موتور خودرو دارد؟
پولکی سرسیلندر (به انگلیسی: Cylinder Head Plug یا Freeze Plug) یکی از قطعات کوچک اما بسیار حیاتی در ساختار موتور خودرو است. این قطعه معمولاً از فلز ضدزنگ، آلومینیوم یا برنج ساخته می‌شود و در نقاط مختلف سرسیلندر و بلوک سیلندر نصب می‌گردد.
وظیفه‌ی اصلی پولکی‌ها، آب‌بندی و جلوگیری از خروج مایع خنک‌کننده از مجاری داخلی موتور است. در واقع پولکی‌ها مانند درپوش‌هایی هستند که پس از ریخته‌گری و ماشین‌کاری بلوک یا سرسیلندر، مسیرهای باز باقی‌مانده را می‌پوشانند تا سیستم خنک‌کننده کاملاً بسته و ایمن شود.
نقش و اهمیت پولکی سرسیلندر در عملکرد موتور
در نگاه اول، پولکی سرسیلندر ممکن است قطعه‌ای کم‌اهمیت به نظر برسد، اما در عمل نقش بسیار کلیدی در سلامت موتور و حفظ فشار مایع خنک‌کننده دارد. برخی از وظایف اصلی آن عبارت‌اند از:
- آب‌بندی مجاری خنک‌کننده:
- درون سرسیلندر، مسیرهایی برای عبور مایع خنک‌کننده وجود دارد. پولکی‌ها این مسیرها را کاملاً می‌بندند تا هیچ‌گونه نشتی رخ ندهد.
- جلوگیری از نشت مایع به بیرون:
- اگر پولکی دچار پوسیدگی یا خوردگی شود، آب رادیاتور می‌تواند از محل اتصال نشت کند و باعث بالا رفتن دمای موتور شود.
- جبران انبساط حرارتی:
- در برخی طراحی‌ها، پولکی‌ها به‌گونه‌ای قرار گرفته‌اند که اگر در اثر یخ‌زدگی مایع خنک‌کننده حجم آن افزایش یابد، پیش از ترکیدن بلوک، پولکی‌ها از جای خود خارج می‌شوند تا از آسیب به سرسیلندر جلوگیری کنند.
- حفظ فشار سیستم خنک‌کننده:
- موتور برای عملکرد درست نیاز دارد که فشار مایع خنک‌کننده در حد معینی حفظ شود. هرگونه نشتی از محل پولکی باعث افت فشار و اختلال در کار سیستم می‌شود.
چرا پولکی سرسیلندر دچار نشتی روغن یا آب می‌شود؟
نشتی از پولکی سرسیلندر یکی از مشکلات نسبتاً رایج در خودروهاست و دلایل متعددی دارد که در ادامه به‌صورت تخصصی بررسی می‌کنیم:
1. پوسیدگی یا زنگ‌زدگی پولکی
پولکی‌ها معمولاً در تماس مداوم با مایع خنک‌کننده هستند. در صورت استفاده از آب معمولی به‌جای ضدیخ استاندارد، اکسیژن و مواد معدنی موجود در آب باعث اکسید شدن و خوردگی فلز پولکی می‌شوند. با گذشت زمان، سوراخ‌های ریز ایجاد می‌شود که به تدریج به نشتی منجر خواهد شد.
2. نصب غیراصولی یا استفاده از چسب نامناسب
در برخی تعمیرات، اگر مکانیک از چسب آب‌بندی بی‌کیفیت یا ابزار غیراستاندارد استفاده کند، پولکی به‌درستی در جای خود قرار نمی‌گیرد و درز میان فلز و جداره‌ی سرسیلندر به‌مرور باز می‌شود.
3. افزایش دمای بیش از حد موتور
حرارت زیاد می‌تواند باعث انبساط بیش از حد فلز سرسیلندر و شل شدن یا تغییر فرم پولکی شود. این مسئله یکی از دلایل پنهان نشتی مایع خنک‌کننده از پولکی سرسیلندر است.
4. یخ زدن آب رادیاتور
در شرایط سرد زمستانی، اگر از ضدیخ مناسب استفاده نشود، مایع درون موتور منجمد و حجم آن افزایش می‌یابد. در این حالت، برای جلوگیری از ترک خوردن بلوک، پولکی‌ها بیرون می‌پرند یا تغییر شکل می‌دهند، که باعث نشتی یا افت فشار سیستم خنک‌کننده می‌شود.
5. جنس نامرغوب پولکی
قطعات تقلبی یا بی‌کیفیت که از فلزات ضعیف ساخته شده‌اند، عمر مفید بسیار کوتاهی دارند. این نوع پولکی‌ها در برابر حرارت و رطوبت مقاوم نیستند و خیلی زود دچار نشتی می‌شوند.
علائم نشتی پولکی سرسیلندر
نشتی از پولکی معمولاً به‌صورت تدریجی اتفاق می‌افتد، اما نشانه‌هایی وجود دارد که در صورت مشاهده‌ی آنها باید سریعاً بررسی و تعمیر انجام شود:
- کاهش مکرر سطح آب یا ضدیخ در رادیاتور
- مشاهده‌ی لکه‌های زنگ‌زده یا مرطوب در اطراف سرسیلندر یا بلوک موتور
- بوی مایع خنک‌کننده در هنگام کار موتور
- افزایش دمای غیرعادی موتور
- وجود دود بخار از قسمت زیر کاپوت
در برخی موارد حتی ممکن است روغن و مایع خنک‌کننده با هم مخلوط شوند و باعث تغییر رنگ روغن موتور شوند که نشانه‌ای از آسیب جدی است.
چگونه می‌توان از نشتی پولکی سرسیلندر جلوگیری کرد؟
پیشگیری همیشه بهتر از تعمیر است. با رعایت چند نکته ساده می‌توانید عمر پولکی سرسیلندر را افزایش دهید:
- استفاده از ضدیخ باکیفیت و استاندارد در تمام فصول
- شست‌وشوی دوره‌ای سیستم خنک‌کننده برای حذف رسوبات
- بررسی دوره‌ای زیر خودرو برای یافتن لکه‌های مایع یا چربی
- پرهیز از استفاده از آب معمولی به‌جای ضدیخ
- انتخاب پولکی اورجینال و مقاوم در برابر خوردگی در هنگام تعویض
روش تعویض پولکی سرسیلندر
تعویض پولکی کاری است تخصصی و نیاز به دقت بالا دارد. مراحل کلی آن شامل موارد زیر است:
- تخلیه کامل مایع خنک‌کننده
- دسترسی به محل پولکی از روی بلوک یا سرسیلندر
- خارج کردن پولکی قدیمی با ابزار مخصوص
- تمیز کردن دقیق محل نصب و حذف زنگ‌زدگی
- نصب پولکی جدید با چسب مخصوص آب‌بندی و اطمینان از قرارگیری صحیح
- پر کردن مجدد مایع خنک‌کننده و تست نشتی
نکته مهم اینکه در برخی خودروها، برای تعویض پولکی باید سرسیلندر باز شود که در این حالت حتماً باید از مکانیک مجرب کمک گرفت.
ارتباط پولکی سرسیلندر با نشتی روغن
در حالت عادی، پولکی با سیستم روغن موتور در تماس نیست. اما در بعضی مدل‌ها، در اثر خرابی واشر سرسیلندر یا ترک‌خوردگی بدنه‌ی موتور، مسیر روغن و آب ممکن است به‌طور غیرمستقیم در کنار یکدیگر قرار گیرند. در چنین شرایطی نشتی از ناحیه‌ی پولکی می‌تواند به‌صورت چرب یا آغشته به روغن دیده شود.
اگر در اطراف پولکی لکه‌های سیاه و چرب مشاهده کردید، بهتر است هم پولکی و هم واشر سرسیلندر بررسی شوند.
جمع‌بندی
پولکی سرسیلندر هرچند قطعه‌ای کوچک است، اما نقشی بزرگ در سلامت سیستم خنک‌کننده و دوام موتور خودرو دارد. خرابی یا نشتی در این بخش می‌تواند به گرم شدن بیش از حد موتور، سوختن واشر سرسیلندر و حتی آسیب به پیشرانه منجر شود. بنابراین، با استفاده از ضدیخ استاندارد، بررسی‌های دوره‌ای و استفاده از قطعات اورجینال، می‌توانید از هزینه‌های سنگین تعمیر موتور جلوگیری کنید.
ثبت سوال یا دیدگاه شما
دیدگاه خود را برای ما ارسال کنید.بدون دیدگاه
عضویت در خبرنامه
پر بازدید ترین ها
چرا آینه وسط تار می‌شود و روش‌های تمیز کردن آن
دلایل اصلی فرسودگی لاستیک خودرو و روش‌های بهینه نگهداری
راهنمای کامل رفع کمبود فشار گاز کولر خودرو
هنوز دیدگاهی ثبت نشده است. اولین نفری باشید که دیدگاه می‌نویسید!